Mooi Boloven-plateau

In Laos zul je naast sabadieeeeeeeeeeeeee en kob chai ook geregeld "no have" horen. Restaurants hebben over het algemeen een uitgebreide kaart, totdat je iets gaat bestellen: "sorry, no have". Een paar keer riep ik al wanhopig uit: wat hebben jullie dan wel!? Wees bereid flexibel te zijn en in plaats van gegrilde vis voor de beefsoup te gaan. Of wat dacht je van deze daadwerkelijk op menukaarten gespotte gerechten: vegetarian soup with pork, egg planet pasta, spaghetti meet balls, freezing pork salad, burned fish en killed beef Korean style. Eet smakelijk.

Op woensdag gaan we na onze Savannakhet trekking naar Pakse met de bus. In de bus treffen we ook een Nederlandse man die we de dag ervoor al bij de tourist office hadden gezien toen wij nog even onze complimenten gingen uitdelen. Vanuit Pakse willen wij direct door naar Tad Lo waar we een luxe bungalow hebben gereserveerd en Nederlander Tony besluit mee te reizen naar Tad Lo. Tad Lo ligt middenin het Bolaven-plateau, bevat mooie watervallen en omvat het Dong Houa Sao National Park. In Pakse moeten we wel zo'n 3 uur op onze aansluiting wachten en lopen we wat rond op de markt (waar een paar stalletjes alleen maar bergen watermeloenen verkopen) en eten we een soepje. Eenmaal in Tad Lo blijken we inderdaad een heerlijke bungalow te hebben in de Tad Lo Lodge met uitzicht op de watervallen. In het restaurant worden we netjes ontvangen. Hond Whiskey loopt er rond met zijn kleine speelmaatje: een otter! Je kan gewoon knuffelen met deze otter die door de eigenaar als klein beestje is opgenomen als huisdier. Helaas is er al wel een paar keer iemand van het personeel per ongeluk op gaan staan, het is nu eenmaal een klein ding en nieuwsgierig: als ik even niet oplet, zit hij in mijn tas. De Lodge bezit ook 2 olifanten en Peter kan het niet laten en vraagt de eigenaar: wat kost zo'n olifant nou tegenwoordig? Alsof hij zegt: het is alweer een tijdje geleden dat ik zelf een olifant kocht, praat me eens bij. Een olifant koop je voor ca. 15.000 dollar.
De dag erna gaan we met een groepje de omgeving verkennen. De watervallen van Tad Lo zijn werkelijk prachtig, wat een natuurgeweld! De wandeling loopt door gebieden met koffieplanten, kardamom-bomen, chiliplanten, bananenbomen. Het Bolaven-plateau heeft een vulcanisch verleden, ligt hoog, is wat koeler en heeft genoeg watertoevoer: je stopt hier iets in de grond en het gaat groeien en bloeien. We lopen ook weer langs wat kleine dorpjes en ik ben onaangenaam verrast: ik zie ineens wat het verschil is tussen eenvoud en armoede. In Luang Namtha leefden de mensen erg simpel, maar ze waren goed gevoed, gekleed en de kindjes gingen netjes naar school. Nu zie ik veel kindjes die er ongezond uitzien en geen, nauwelijks of gescheurde kleren hebben. Dorpjes waar je geen stap kunt verzetten zonder in een koeienvlaai te stappen, waar de kinderen wel spelen. De mensen leven van de verkoop van koffiebonen, castorbonen (olie) en we hebben een aantal mannen messen zien maken. Dat zou opbrengsten moeten genereren, maar het is een droevig gezicht: de mensen komen mat en verslagen over. In een van de dorpjes liggen onder de bamboehutten zelfgemaakte, lege doodskisten (in het zicht), te wachten op de eigenaar. Echt bizar en geeft je de rillingen. Later horen we van andere toeristen dat de levensverwachting in dit dorpje gemiddeld 40 jaar is en een kindersterfte van 10% kent. Ik ben echt verbaasd omdat de overheid hier heel veel aan ontwikkeling doet.
's Middags en 's avonds eten we bij Tim's Guesthouse: veel gezelliger dan onze Lodge en betaalbaar. Bovendien treffen we daar Tony weer met wie we een hele avond erg gelachen hebben. Met hem kan ik ook de verhalen en ervaringen delen over alleen reizen en de spoken die je in je hoofd hebt voordat je goed en wel vertrokken bent: opkijken tegen het alleen eten, alles zelf moeten regelen, geen aanspraak hebben. Niets is minder waar, alleen reizen gaat zo veel soepeler dan ik ooit voor mogelijk had gehouden.
De volgende dag willen we door naar de 4000 eilanden om eindelijk weer eens echt te chillen. Ik lees 's ochtends nog eens rustig de folder van het Bolaven-plateau door. Dat had ik veel eerder moeten doen, want ik lees over de koffie- en theeplantages hier en het natuurgebied bij Pakse. Change of plan. Peter, hierbij bedankt voor je flexibiliteit en geduld. We moeten either way langs Pakse dus die bus nemen we in ieder geval. Op de weg naar Pakse zie ik langs veel huisjes de koffiebonen voor het huis liggen drogen en de talloze kleine plantages. We besluiten in Pakse te blijven en regelen meteen een dagje plantagebezoek bij Green Discovery voor de volgende dag. Pakse zelf is een aardig stadje met heel veel gezellige eettentjes langs de Mekong, verder is hier niet veel te doen, maar een goede basis voor uitstapjes. Ga vooral niet eten bij het Royal Palace Hotel...het terrasje is mogelijk aanlokkelijk; het eten en de bediening is er dra-ma-tisch. Ik ben zelfs gaan vragen of ze alsjeblieft andere muziek op wilden zetten, nadat ze deze hadden opgezet om het lange wachten goed te maken. Ik maak er geen woorden meer aan vuil, kortom: doorlopen.
Laos levert zo'n 20.000 ton koffie per jaar, waarvan 50% voor export bedoeld is, met name voor Frankrijk. De Franse kolonisten zij hier rond 1915 begonnen met het aanleggen van plantages met planten uit Vietnam. Na wat mislukte pogingen zijn deze uiteindelijk letterlijk van de grond gekomen. Er wordt hier robusta, arabica en mix Kantimor verbouwd (de laatste levert het grootste aandeel). Het bezoek van de plantages is ook echt heel erg leuk: dat had ik niet willen missen, ik weet overigens niet of Sara Lee hier uberhaupt ook koffie vandaan haalt. Maar ik sta toch mooi tussen de koffie- en theeplanten! We leren de verschillende koffieplanten van elkaar te onderscheiden en we plukken zelf wat bessen. We leren welke theeblaadjes geschikt zijn en hoe deze verwerkt worden. Sinouk is hier de man van de koffie en thee: zijn zaak in Pakse hadden we toevallig ook al bezocht, omdat het er zo gezellig (lees: westers)uitzag. Grootste fabrikant is Dao koffie waar we in Pakse al overal parasolletjes van zagen. We bezoeken de Tad Fane en Tad Yuang watervallen en eindigen de dag bij een Minority Village, wat ons helaas een beetje en pretpark ideeen geeft. Hier leven van diverse stammen een gezin in het park. Ze kunnen wel gewoon eten in het aangrenzende restaurant. Desalniettemin hoor je over hun gebruiken en gewoontes, zoals een speciaal "weddinghouse" waar jonge geliefden in alle rust nader kenis kunnen maken, alvorens het huwelijksbootje in te stappen.
Het Bolaven-plateau is een absolute aanrader en samen met onze bezoeken aan Luang Namtha en Savannakhet hebben we nu een goed beeld van wat je aan mensen en natuur kunt verwachten in Laos. Wij gaan Laos afsluiten op Don Deth, onderdeel van de 4000 eilanden. Bijkomen van talloze indrukken en voorbereiden op Cambodja.